لحظه لقاح، یکی از اسرارآمیزترین و باشکوه‌ترین لحظات در چرخه آفرینش انسان است. هم دانشمندان و هم متون دینی، این نقطه آغازین را بسیار خاص و متمایز می‌دانند؛ جایی که روح نطفه شکل می‌گیرد و مقدمات دمیده شدن روح خدا در بدن انسان آغاز می‌شود.
🔬 نور لقاح از دیدگاه علمی
در سال ۲۰۱۶، دانشمندان دانشگاه نورث‌وسترن ایالات متحده کشف کردند که هنگام ورود اسپرم به تخمک انسانی، پدیده‌ای نادر و باشکوه رخ می‌دهد: جرقه‌ای از نور. این نور که در اثر آزاد شدن یون‌های روی (zinc spark) اتفاق می‌افتد، نشانه فعال شدن تخمک و آغاز فرآیند تقسیم سلولی است.
این پدیده که فقط با تجهیزات تصویربرداری فلورسانس قابل مشاهده است، نه‌تنها یک نشانه زیستی برای شروع زندگی به شمار می‌رود، بلکه الهام‌بخش مفاهیم عمیق فلسفی، عرفانی و دینی نیز شده است.
🕊️ روح خدا در بدن انسان از دیدگاه قرآن
در قرآن کریم، چندین آیه با بیانی زیبا و پر رمز و راز، به دمیده شدن روح خداوند در انسان اشاره دارند:
“ثُمَّ سَوَّاهُ وَنَفَخَ فِیهِ مِنْ رُوحِهِ”
(سوره سجده، آیه 9)
“سپس او را نیکو پرداخت و از روح خویش در او دمید.”
در این آیه، روح الهی به انسان دمیده می‌شود؛ و این مفهوم در آیات دیگری همچون سوره حجر، آیه 29 نیز تکرار شده است. از منظر مفسران، “نفخ روح” لحظه‌ای است که روح انسان از جانب خداوند به کالبد فیزیکی او وارد می‌شود. این دمیدن روح، فارغ از بعد زیستی، نشانگر آغاز مقام انسانی و کرامت اوست.
📖 ارجاع به کتاب مقدس (انجیل و تورات)
در متون مقدس یهودی و مسیحی نیز، لحظه خلقت انسان با دمیده شدن روح خداوند همراه است:
✡️ در تورات – کتاب پیدایش (Genesis):
“و خداوند آدم را از خاک زمین ساخت و در بینی او دم حیات دمید، و انسان نفس زنده شد.”
(پیدایش 2:7)
این آیه که با بیان زیبایی هم‌راستا با آیات قرآن است، نشان می‌دهد که حیات انسانی نه فقط از جسم، بلکه از روح خدا در بدن انسان شکل گرفته است.
✝️ در انجیل – عهد جدید:
در انجیل نیز این مفهوم به شکل‌هایی بازتاب یافته. برای مثال، در انجیل لوقا، زمانی که روح‌القدس بر مریم نازل می‌شود، تولد عیسی (ع) نه فقط به عنوان یک پدیده زیستی، بلکه به عنوان دمیده شدن روحی مقدس تفسیر می‌گردد.
✨ نور نطفه، نشانه‌ای از روح نطفه؟
این نور مرموز در لحظه لقاح، برای بسیاری از متفکران دینی و معنوی، نمادی از تشکیل روح نطفه یا نشانه‌ای از ورود حیات و حضور روح الهی در فرآیند آفرینش انسان محسوب می‌شود.
گرچه از دیدگاه فقهی زمان دمیده شدن روح در جنین معمولاً ۴۰ تا ۱۲۰ روز پس از لقاح در نظر گرفته می‌شود، اما این جرقه نوری ممکن است آغاز مسیر الهی روح در بدن انسان باشد.
🌍 ترکیب علم و معنا: مسیر یگانگی روح و جسم
درک این پدیده از دو منظر علمی و دینی، می‌تواند پنجره‌ای نو به درک ما از انسان، روح، نطفه، و جایگاه حیات در هستی باز کند. آنچه علم با میکروسکوپ کشف می‌کند، ادیان با الهام از وحی از آن سخن گفته‌اند.
