ساختار طبیعی و عملکرد ریه ها
ریه ها 2 اندام اسفنج مانند در قفسه سینه هستند. شش راست دارای سه بخش و ریه چپ دارای دو لوب است. ریه چپ کوچکتر است زیرا قلب فضای بیشتری می گیرد. هنگامی که نفس می کشید، هوا از طریق دهان یا بینی شما وارد می شود و از طریق نای به ریه های شما می رود. نای به لوله هایی به نام برونش تقسیم می شود که وارد ریه ها می شوند و به برونش های کوچکتر تقسیم می شوند. این تقسیم به شکل شاخه های کوچکتر به نام برونشیول می باشد. در انتهای برونشیول ها کیسه های هوایی کوچکی به نام آلوئول وجود دارد.
یک لایه پوششی نازک به نام پلور، ریه ها را احاطه کرده است. پلور از ریه های شما محافظت می کند و به آنها کمک می کند تا در هنگام تنفس در برابر دیواره قفسه سینه به جلو و عقب بلغزند. در زیر ریه ها، یک ماهیچه نازک و گنبدی شکل به نام دیافراگم، قفسه سینه را از شکم جدا میکند. هنگامی که نفس می کشید، دیافراگم به سمت بالا و پایین حرکت می کند و هوا را به داخل و خارج ریه ها هدایت میکند. این ساختارها نقش مهمی در تنفس و جلوگیری از بروز بیماری‌هایی مانند سرطان ریه دارند.
انواع سرطان ریه:
سرطان ریه سلول غیر کوچک: (NSCLC)
حدود 80 تا 85 درصد سرطان های ریه NSCLC هستند. زیرگروه های اصلی NSCLC آدنوکارسینوم، کارسینوم سلول سنگفرشی و کارسینوم سلول بزرگ هستند. این زیرگروه ها که از انواع مختلف سلول های ریه شروع می شوند، با هم به عنوان NSCLC گروه بندی می شوند زیرا درمان و پیش آگهی آنها (چشم انداز) اغلب مشابه است.
آدنوکارسینوم: آدنوکارسینوم ها در سلول هایی شروع می شوند که به طور معمول موادی مانند مخاط ترشح می کنند.
این نوع سرطان ریه عمدتا در افرادی که سیگار می کشند یا سیگار می کشیدند رخ می دهد، اما همچنین شایع ترین نوع سرطان ریه است که در افرادی که سیگار نمی کشند نیز دیده می شود. در زنان شایع تر از مردان است و احتمال بروز آن در افراد جوان تر از سایر انواع سرطان ریه بیشتر است. آدنوکارسینوما معمولا در قسمت های بیرونی ریه یافت می شود.
افراد مبتلا به نوعی آدنوکارسینوم به نام آدنوکارسینوم درجا (که قبلا کارسینوم برونشیولوآلوئولار نامیده می شد) پیش آگهی بهتری نسبت به افراد مبتلا به انواع دیگر سرطان ریه دارند.
کارسینوم سلول سنگفرشی: کارسینوم سلول سنگفرشی در سلول های سنگفرشی شروع می شود . این سلول ها، سلول های مسطحی هستند که داخل راه های هوایی در ریه ها را می پوشانند. آنها اغلب با سابقه سیگار کشیدن مرتبط هستند و معمولاً در قسمت مرکزی ریه ها، نزدیک راه هوایی اصلی (برونشوس) یافت می شوند.
کارسینوم سلول بزرگ (متمایز نشده): کارسینوم سلول بزرگ می تواند در هر قسمت از ریه ظاهر شود. تمایل به رشد و گسترش سریع دارد که می تواند درمان آن را سخت تر کند. یک زیرگروه از کارسینوم سلول بزرگ که به عنوان کارسینوم نورواندوکرین سلول بزرگ (LCNEC) شناخته می شود، سرطانی با رشد سریع است که بسیار شبیه به سرطان ریه سلول کوچک است.
زیرگروه های دیگر: چند زیرگروه دیگر از NSCLC، مانند کارسینوم آدنوسکواموس و کارسینوم سارکوماتوئید، بسیار کمتر رایج هستند.
سرطان ریه سلول کوچک:(SCLC)
حدود 10 تا 15 درصد از کل سرطان‌های ریه SCLC هستند. گاهی اوقات به آن سرطان سلول جو دوسر می‌گویند.
این نوع سرطان ریه تمایل به رشد و گسترش سریع‌تر از NSCLC دارد. در اکثر افراد مبتلا به SCLC، سرطان در زمان تشخیص به خارج از ریه‌ها گسترش یافته است. از آنجا که این سرطان به سرعت رشد میکند، تمایل دارد به شیمی‌درمانی و پرتودرمانی به خوبی پاسخ دهد. متأسفانه، برای اکثر مردم، سرطان در برخی مواقع باز خواهد گشت.
انواع دیگر تومورهای ریه:
همراه با انواع اصلی سرطان ریه، تومورهای دیگری نیز می‌توانند در ریه‌ها ایجاد شوند.
تومورهای کارسینوئید ریه: تومورهای کارسینوئید ریه کمتر از 5 درصد تومورهای ریه را تشکیل می‌دهند و بیشتر آنها به آرامی رشد می‌کنند. سرطان‌هایی که به ریه‌ها گسترش می‌یابند: سرطان‌هایی که در اندام‌های دیگر (مانند سینه، پانکراس، کلیه یا پوست) شروع می‌شوند، گاهی اوقات می‌توانند به ریه‌ها گسترش یابند (متاستاز شوند)، اما این‌ها سرطان‌های ریه نیستند. به عنوان مثال، سرطانی که از پستان شروع می‌شود و به ریه‌ها گسترش می‌یابد، هنوز سرطان سینه است، نه سرطان ریه. درمان سرطان متاستاتیک به ریه‌ها بر اساس محل شروع آن (محل سرطان اولیه) است.
آزمایشات مولکولی برای تغییرات ژن در سرطان ریه
در سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC)، پزشکان تغییرات ژنی خاصی را آزمایش می‌کنند تا ببینند آیا داروهای هدفمند می‌توانند کمک کنند.
- KRAS: حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد از NSCLC ها جهش در ژن KRAS دارند که به رشد و گسترش سلول‌های سرطانی کمک میکند و معمولاً به درمان‌های دیگر مقاوم هستند.
- EGFR: این پروتئین در ۱۰ تا ۲۰ درصد از NSCLC ها وجود دارد. داروهایی که EGFR را هدف قرار می‌دهند، معمولاً در افراد غیرسیگاری و آسیایی مؤثرند، اما در بیماران با جهش KRAS کارایی ندارند.
- ALK: حدود ۵ درصد از NSCLC ها تغییراتی در ژن ALK دارند که بیشتر در غیرسیگاری‌ها دیده می‌شود و می‌تواند به درمان‌های هدفمند پاسخ دهد.
- ROS1 و RET: حدود ۱ تا ۲ درصد از NSCLC ها دارای تغییرات در ژن ROS1 هستند و درصد کمی از آنها تغییراتی در ژن RET دارند که ممکن است به داروهای خاص پاسخ دهند.
- BRAF و MET: حدود ۵ درصد از NSCLC ها جهش در ژن BRAF و درصد کمی در ژن MET دارند که می‌تواند به درمان‌های هدفمند پاسخ دهد.
آزمایش سرطان ریه
آزمایش‌های مولکولی معمولاً بر روی بافت بیوپسی یا خون انجام می‌شوند. بیوپسی مایع به جمع‌آوری DNA سلول‌های تومور از خون می‌پردازد و می‌تواند خطرات ناشی از بیوپسی سوزنی را کاهش دهد.
آزمایش برای پروتئین‌های خاص
آزمایش‌هایی نیز برای شناسایی پروتئین‌های خاص، مانند PD-L1، انجام می‌شود که می‌تواند به پیش‌بینی پاسخ به درمان‌های ایمونوتراپی کمک کند.
آزمایش‌های خون
آزمایش خون برای تشخیص سرطان ریه استفاده نمی‌شود، اما می‌تواند به ارزیابی سلامت کلی بیمار کمک کند. شمارش کامل خون (CBC) به بررسی تعداد انواع سلول‌های خونی می‌پردازد و می‌تواند نشان‌دهنده مشکلاتی مانند کم‌خونی باشد.
آزمایش‌های شیمی خون نیز به شناسایی ناهنجاری‌هایی در عملکرد کبد یا کلیه‌ها کمک می‌کنند و می‌توانند در صورت متاستاز سرطان به استخوان‌ها، افزایش سطح کلسیم را نشان دهند.
