سرطان ریه چیست؟

• ساختار طبیعی و عملکرد ریه ها

ریه ها ۲ اندام اسفنج مانند در قفسه سینه هستند. ریه راست دارای سه بخش و ریه چپ دارای دو لوب است. ریه چپ کوچکتر است زیرا قلب فضای بیشتری می گیرد. هنگامی که نفس می کشید، هوا از طریق دهان یا بینی شما وارد می شود و از طریق نای به ریه های شما می رود. نای به لوله هایی به نام برونش تقسیم می شود که وارد ریه ها می شوند و به برونش های کوچکتر تقسیم می شوند. این تقسیم به شکل شاخه های کوچکتر به نام برونشیول می باشد. در انتهای برونشیول ها کیسه های هوایی کوچکی به نام آلوئول وجود دارد.
یک لایه پوششی نازک به نام پلور، ریه ها را احاطه کرده است. پلور از ریه های شما محافظت می کند و به آنها کمک می کند تا در هنگام تنفس در برابر دیواره قفسه سینه به جلو و عقب بلغزند.  در زیر ریه ها، یک ماهیچه نازک و گنبدی شکل به نام دیافراگم، قفسه سینه را از شکم جدا میکند. هنگامی که نفس می کشید، دیافراگم به سمت بالا و پایین حرکت می کند و هوا را به داخل و خارج ریه ها هدایت میکند.

انواع سرطان ریه:

• سرطان ریه سلول غیر کوچک: (NSCLC)

حدود ۸۰ تا ۸۵ درصد سرطان های ریه NSCLC هستند. زیرگروه های اصلی NSCLC آدنوکارسینوم، کارسینوم سلول سنگفرشی و کارسینوم سلول بزرگ هستند. این زیرگروه ها که از انواع مختلف سلول های ریه شروع می شوند، با هم به عنوان NSCLC گروه بندی می شوند زیرا درمان و پیش آگهی آنها (چشم انداز) اغلب مشابه است.

آدنوکارسینوم: آدنوکارسینوم ها در سلول هایی شروع می شوند که به طور معمول موادی مانند مخاط ترشح می کنند.

این نوع سرطان ریه عمدتا در افرادی که سیگار می کشند یا سیگار می کشیدند رخ می دهد، اما همچنین شایع ترین نوع سرطان ریه است که در افرادی که سیگار نمی کشند نیز دیده می شود. در زنان شایع تر از مردان است و احتمال بروز آن در افراد جوان تر از سایر انواع سرطان ریه بیشتر است. آدنوکارسینوما معمولا در قسمت های بیرونی ریه یافت می شود..

افراد مبتلا به نوعی آدنوکارسینوم به نام آدنوکارسینوم درجا (که قبلا کارسینوم برونشیولوآلوئولار نامیده می شد) پیش آگهی بهتری نسبت به افراد مبتلا به انواع دیگر سرطان ریه دارند.

کارسینوم سلول سنگفرشی: کارسینوم سلول سنگفرشی در سلول های سنگفرشی شروع می شود . این سلول ها، سلول های مسطحی هستند که داخل راه های هوایی در ریه ها را می پوشانند. آنها اغلب با سابقه سیگار کشیدن مرتبط هستند و معمولاً در قسمت مرکزی ریه ها، نزدیک  راه هوایی اصلی (برونشوس) یافت می شوند.

کارسینوم سلول بزرگ (متمایز نشده): کارسینوم سلول بزرگ می تواند در هر قسمت از ریه ظاهر شود. تمایل به رشد و گسترش سریع دارد که می تواند درمان آن را سخت تر کند. یک زیرگروه از کارسینوم سلول بزرگ که به عنوان کارسینوم نورواندوکرین سلول بزرگ (LCNEC) شناخته می شود، سرطانی با رشد سریع است که بسیار شبیه به سرطان ریه سلول کوچک است.

زیرگروه های دیگر: چند زیرگروه دیگر از NSCLC، مانند کارسینوم آدنوسکواموس و کارسینوم سارکوماتوئید، بسیار کمتر رایج هستند.

• سرطان ریه سلول کوچک:(SCLC)

حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد از کل سرطان های ریه SCLC هستند. گاهی اوقات به آن سرطان سلول جو دوسر می گویند.

این نوع سرطان ریه تمایل به رشد و گسترش سریعتر از NSCLC دارد. در اکثر افراد مبتلا به SCLC، سرطان در زمان تشخیص به خارج از ریه ها گسترش یافته است. از آنجا که این سرطان به سرعت رشد می کند، تمایل دارد به شیمی درمانی و پرتودرمانی به خوبی پاسخ دهد. متأسفانه، برای اکثر مردم، سرطان در برخی مواقع باز خواهد گشت.

انواع دیگر تومورهای ریه:

همراه با انواع اصلی سرطان ریه، تومورهای دیگری نیز می توانند در ریه ها ایجاد شوند.

تومورهای کارسینوئید ریه: تومورهای کارسینوئید ریه کمتر از ۵ درصد تومورهای ریه را تشکیل می دهند. بیشتر آنها به آرامی رشد می کنند. سرطان هایی که به ریه ها گسترش می یابند: سرطان هایی که در اندام های دیگر (مانند سینه، پانکراس، کلیه یا پوست) شروع می شوند، گاهی اوقات می توانند به ریه ها گسترش یابند (متاستاز شوند), اما این ها سرطان های ریه نیستند. به عنوان مثال، سرطانی که از پستان شروع می شود و به ریه ها گسترش می یابد، هنوز سرطان سینه است، نه سرطان ریه. درمان سرطان متاستاتیک به ریه ها بر اساس محل شروع آن (محل سرطان اولیه) است.

• آزمایشات مولکولی برای تغییرات ژن:

در برخی موارد، به ویژه برای سرطان ریه سلول غیر کوچک (NSCLC)، پزشکان ممکن است تغییرات ژنی خاصی را در سلول های سرطانی آزمایش کنند که می تواند به این معنی باشد که برخی از داروهای هدفمند ممکن است به درمان سرطان کمک کنند. حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد از NSCLC ها تغییراتی در ژن KRAS دارند که باعث می شود پروتئین غیرطبیعی KRAS بسازند که به رشد و گسترش سلول های سرطانی کمک می کند. NSCLC های دارای این جهش اغلب آدنوکارسینوم هستند، به داروهای دیگر مانند مهارکننده های EGFR مقاوم هستند و اغلب در افراد با سابقه سیگار کشیدن یافت می شوند.

EGFR پروتئینی است که در مقادیر بالا در سطح ۱۰٪ تا ۲۰٪ سلولهای NSCLC ظاهر میشود و به رشد آنها کمک میکند. برخی از داروهایی که EGFR را هدف قرار می دهند، می توانند برای درمان NSCLC با تغییرات در ژن EGFR استفاده شوند، که در گروه های خاصی مانند کسانی که سیگار نمی کشند، زنان و آسیایی ها شایع تر است. اما به نظر نمی رسد این داروها در بیمارانی که سلول های سرطانی آنها تغییراتی در ژن KRAS دارند مفید باشد.

حدود ۵ درصد از NSCLC ها تغییری در ژن ALK دارند. این تغییر اغلب در افرادی دیده می شود که سیگار نمی کشند (یا به آرامی سیگار می کشند) که زیرگروه آدنوکارسینوم NSCLC را دارند. پزشکان ممکن است سرطان ها را برای تغییرات در ژن ALK آزمایش کنند تا ببینند آیا داروهایی که این تغییر را هدف قرار می دهند ممکن است به آنها کمک کنند یا خیر.

حدود ۱٪ تا ۲٪ از NSCLC ها دارای بازآرایی در ژن ROS1 هستند که ممکن است باعث شود تومور به برخی از داروهای هدفمند پاسخ دهد. درصد کمی از NSCLCها تغییراتی در ژن RET دارند. داروهای خاصی که سلول های دارای تغییرات ژن RET را هدف قرار می دهند ممکن است گزینه هایی برای درمان این تومورها باشند.

حدود ۵٪ از NSCLCها تغییراتی در ژن BRAF دارند. داروهای خاصی که سلول های دارای تغییرات ژن BRAF را هدف قرار می دهند ممکن است گزینه ای برای درمان این تومورها باشند. درصد کمی از NSCLCها دارای تغییرات خاصی در ژن MET هستند که احتمال پاسخ آنها به برخی از داروهای هدفمند را بیشتر میکند. در درصد کمی از NSCLCها، سلول های سرطانی تغییرات خاصی در ژن HER2 دارند که احتمال پاسخ آنها به یک داروی هدفمند را افزایش می دهد.

تعداد کمی از NSCLC ها تغییراتی در یکی از ژن های NTRK دارند که باعث می شود آنها به برخی از داروهای هدفمند پاسخ دهند. این آزمایش های مولکولی را می توان بر روی بافت گرفته شده در طی بیوپسی یا جراحی برای سرطان ریه انجام داد. اگر نمونه بیوپسی خیلی کوچک باشد و تمام آزمایشات مولکولی انجام نشود، این آزمایش همچنین ممکن است بر روی خونی که از ورید گرفته می شود، درست مانند خون گیری منظم انجام شود. این خون حاوی DNA سلول های تومور مرده موجود در جریان خون افراد مبتلا به سرطان پیشرفته ریه است. به دست آوردن DNA تومور از طریق خون گیری گاهی اوقات بیوپسی مایع نامیده می شود و می تواند مزایایی نسبت به بیوپسی سوزنی استاندارد داشته باشد, که می تواند خطراتی مانند پنوموتوراکس (فروپاشی ریه) و تنگی نفس را به همراه داشته باشد.

• آزمایش برای پروتئین های خاص بر روی سلول های تومور:

آزمایش های آزمایشگاهی نیز ممکن است برای جستجوی پروتئین های خاصی روی سلول های سرطانی انجام شود. به عنوان مثال، سلول های NSCLC ممکن است برای پروتئین PD-L1 آزمایش شوند، که می تواند نشان دهد که آیا سرطان بیشتر به درمان با داروهای ایمونوتراپی خاص پاسخ می دهد یا خیر.

آزمایش های خون:

آزمایش خون برای تشخیص سرطان ریه استفاده نمی شود، اما می تواند به درک سلامت کلی فرد کمک کند. به عنوان مثال، می توان از آنها برای کمک به تعیین اینکه آیا فرد به اندازه کافی سالم است تا جراحی انجام دهد، استفاده کرد.

شمارش کامل خون (CBC) به این موضوع می پردازد که آیا خون شما دارای تعداد طبیعی انواع مختلف سلول های خونی است یا خیر. به عنوان مثال، می تواند نشان دهد که آیا شما کم خون هستید (تعداد گلبول های قرمز خون پایینی دارید)، اگر ممکن است با خونریزی (به دلیل تعداد کم پلاکت های خون) مشکل داشته باشید, یا اگر شما در معرض افزایش خطر ابتلا به عفونت ها (به دلیل تعداد کم گلبول های سفید خون) هستید. این آزمایش می تواند به طور منظم در طول درمان تکرار شود، زیرا بسیاری از داروهای سرطانی می توانند بر سلول های تشکیل دهنده خون مغز استخوان تأثیر بگذارند.

آزمایش های شیمی خون می تواند به یافتن ناهنجاری هایی در برخی از اندام های شما مانند کبد یا کلیه ها کمک کند. به عنوان مثال، اگر سرطان به استخوان ها سرایت کرده باشد، ممکن است باعث افزایش سطح کلسیم و آلکالین فسفاتاز بالاتر از حد طبیعی شود.