سرطان روده بزرگ نوعی سرطان است که در بافت‌های روده بزرگ ایجاد می‌شود. سابقه‌ی سلامتی فرد بر خطر ابتلا به این بیماری تأثیر می‌گذارد. از نشانه‌های سرطان روده بزرگ می‌توان به وجود خون در مدفوع یا تغییر در عادات دفع اشاره کرد. برای تشخیص این بیماری، آزمایش‌هایی برای بررسی روده بزرگ و راست‌روده انجام می‌شود. این سرطان، حدود ۱۰ درصد از کل سرطان‌های شایع را تشکیل می‌دهد و پس از سرطان‌های معده و پستان، در جایگاه سوم قرار دارد.
این مطلب را نیز بخوانید: تست سرطان روده در منزل چگونه است؟
چگونه بفهمیم سرطان روده داریم؟
سرطان روده بزرگ از جمله بیماریهای مهمی است که افراد بسیاری به واسطه شرایط مختلف به آن دچار می‌شوند. برای شناسایی سرطان روده، مهم‌ترین گام‌ها شامل توجه به علائم، انجام آزمایش‌ها و مشاوره با پزشک متخصص است.
مراحل و علائم ابتدایی سرطان روده
در مراحل اولیه بدون علامت است و بسیاری از افراد ممکن است از وجود پولیپ یا سرطان روده در این مرحله آگاه نباشند. به همین دلیل، غربالگری منظم اهمیت زیادی دارد. تست‌های غربالگری مختلفی مانند کولونوسکوپی و آزمایش‌های مدفوع برای شناسایی تغییرات پیش سرطانی انجام می‌شود.
علائم سرطان روده
با پیشرفت بیماری، ممکن است با علائم زیر مواجه شویم:
۱- تغییر در عادات دفع
۲- وجود خون در مدفوع
۳- دردهای شکمی
۴- احساس تخلیه ناقص روده
۵- کاهش وزن غیرمنطقی
۶- خستگی و ضعف مزمن
۷- باریک شدن مدفوع
این مطلب را نیز بخوانید: غربالگری روده چگونه انجام می‌شود؟
تغییرات در عادات دفع
تغییرات در عادات دفع، مانند اسهال مداوم، یبوست طولانی‌مدت یا تغییر در قوام مدفوع، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله رژیم غذایی، استرس، عفونت‌های گوارشی و بیماریهای التهابی روده. اما اگر این تغییرات پایدار باشند یا با علائمی مانند خون در مدفوع، کاهش وزن ناگهانی و درد شکمی همراه شوند، ممکن است نشانه‌ای از ابتلا باشند.
وجود خون در مدفوع
وجود خون در مدفوع یکی از علائمی است که نباید نادیده گرفته شود، زیرا می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات گوارشی مختلف، از جمله بواسیر، شقاق مقعد، بیماریهای التهابی روده (IBD) و در برخی موارد سرطان روده بزرگ باشد. به ویژه اگر همراه با کاهش وزن، تغییرات در عادات دفع و کم‌خونی باشد.
درد شکمی
درد شکمی مداوم می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از مشکلات گوارشی مانند سوءهاضمه، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، التهاب روده تا بیماریهای جدی‌تر مانند سرطان روده بزرگ. اگر درد شکمی با نفخ، تغییر در عادات دفع، کاهش وزن ناگهانی یا خون در مدفوع همراه باشد، باید جدی گرفته شود
احساس تخلیه ناقص روده
احساس تخلیه ناقص روده، حالتی است که فرد پس از دفع، همچنان احساس می‌کند روده کاملاً خالی نشده است. این مشکل می‌تواند ناشی از یبوست، سندرم روده تحریک‌پذیر (IBS)، التهاب روده یا در برخی موارد سرطان روده بزرگ باشد، به‌ویژه اگر با کاهش وزن، خون در مدفوع و تغییرات پایدار در عادات دفع همراه باشد.
کاهش وزن غیرمنطقی
کاهش وزن غیرمنطقی و ناگهانی بدون تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی می‌تواند نشانه‌ای از سرطان باشد، به‌ویژه اگر با کاهش اشتها، ضعف، تغییرات در عادات دفع یا خون در مدفوع همراه باشد. این علامت به دلیل افزایش متابولیسم ناشی از رشد تومور یا جذب ناکافی مواد مغذی رخ می‌دهد.
خستگی و ضعف مزمن
خستگی و ضعف مزمن می‌تواند ناشی از کم‌خونی ناشی از خونریزی مخفی در روده باشد که یکی از علائم است. این وضعیت به دلیل کاهش اکسیژن‌رسانی به بدن رخ می‌دهد و معمولاً با رنگ‌پریدگی، سرگیجه، تنگی نفس و کاهش وزن غیرمنطقی همراه است.
باریک شدن مدفوع
مدفوع باریک و نخی‌شکل می‌تواند به دلیل انسداد جزئی روده ناشی از پولیپ یا تومور در روده بزرگ باشد. اگر این تغییر با یبوست مداوم، خون در مدفوع یا کاهش وزن غیرمنطقی همراه باشد، ممکن است نشانه ابتلا باشد و نیاز به آزمایش‌ها و معاینات پزشکی دارد.
علائم کمتر شایع
در مراحل پیشرفته‌تر، علائمی مانند تهوع، کم‌خونی، درد لگن یا از دست دادن اشتها ممکن است مشاهده شود. همچنین، گسترش سرطان به کبد یا ریه‌ها ممکن است با زردی یا مشکل در تنفس همراه باشد.
مرور کلی عوامل ایجاد سرطان روده
جدول: عوامل افزایش دهنده خطر سرطان روده
| نشانه‌ها و علائم | توضیحات |
| تغییرات در عادات روده | اسهال یا یبوست مداوم، تغییر در دفعات یا قوام مدفوع، مدفوع باریک |
| وجود خون در مدفوع | خون قرمز روشن یا مدفوع تیره، خونریزی آشکار یا پنهان |
| ناراحتی شکمی | درد مداوم، گرفتگی، نفخ، گاز |
| احساس تخلیه ناقص روده | احساس عدم تخلیه کامل روده پس از اجابت مزاج |
| کاهش وزن غیرقابل توضیح | کاهش وزن بدون تلاش |
| خستگی و ضعف | احساس خستگی یا ضعف غیرمعمول |
| باریک شدن مدفوع | مدفوع باریک تر از حد معمول |
| تهوع و استفراغ | ممکن است در صورت انسداد روده رخ دهد |
| کم خونی | تعداد کم گلبول‌های قرمز خون، ممکن است منجر به خستگی و رنگ پریدگی شود |
| درد لگن | نادر، ممکن است نشان دهنده گسترش سرطان باشد |
| از دست دادن اشتها | کاهش میل به غذا |
| زردی | زرد شدن پوست یا چشم‌ها، ممکن است نشان دهنده گسترش به کبد باشد |
| مشکل در تنفس | ممکن است نشان دهنده گسترش به ریه‌ها باشد |
مهم‌ترین عوامل ابتلا به سرطان روده
جدول: عوامل افزایش دهنده خطر سرطان روده
| عامل خطر | توضیحات |
| سن بالا | خطر با افزایش سن، به ویژه پس از 50 سالگی افزایش می‌یابد |
| سابقه خانوادگی | داشتن سابقه سرطان روده یا پولیپ در بستگان درجه یک |
| سابقه شخصی | داشتن سابقه سرطان روده یا پولیپ‌های خاص |
| سابقه ابتلا به بیماری التهابی روده | بیماری‌هایی مانند کولیت اولسراتیو و بیماری کرون |
| سندرم‌های ژنتیکی | سندرم‌هایی مانند پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی (FAP) و سندرم لینچ |
| رژیم غذایی ناسالم | رژیم غذایی پرچرب، کم فیبر و سرشار از گوشت قرمز و فرآوری شده |
| عدم فعالیت بدنی | نداشتن تحرک کافی از عوامل اصلی ابتلا است. |
| چاقی | اضافه وزن یا چاقی خطر را افزایش می‌دهد |
| سیگار کشیدن | مصرف دخانیات خطر را افزایش می‌دهد |
| مصرف زیاد الکل | مصرف بیش از حد مشروبات الکلی، خطر ابتلا را افزایش می‌دهد |
| دیابت | افراد مبتلا به دیابت در معرض خطر بیشتری قرار دارند |
| پرتودرمانی | سابقه پرتودرمانی در ناحیه شکم یا لگن |
پرسش‌های متداول
۱- سرطان روده چیست؟
رشد غیرطبیعی سلول‌ها در روده بزرگ یا راست‌روده است که می‌تواند به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابد.
۲- علائم شایع سرطان روده کدام‌اند؟
تغییرات در عادات روده‌ای، خون در مدفوع، درد شکم و کاهش وزن غیر قابل توضیح از علائم شایع هستند.
۳- چه عواملی خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش می‌دهند؟
سابقه خانوادگی، رژیم غذایی پرچرب و کم فیبر، سن بالای ۵۰ سال و سبک زندگی کم‌تحرک از عوامل خطرزا محسوب می‌شوند.
۴- چگونه می‌توان از سرطان روده پیشگیری کرد؟
رعایت رژیم غذایی سالم، فعالیت بدنی منظم، پرهیز از مصرف دخانیات و الکل و انجام آزمایش‌های منظم پزشکی می‌تواند به پیشگیری کمک کند.
۵- روش‌های درمانی سرطان روده چیست؟
جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی از روش‌های معمول درمان این بیماری هستند.
بروزرسانی: 28 اسفند 14013
