تب دنگی: واقعیت‌ها و نکات کلیدی

آزمایش تب دنگی در آزمایشگاه فروردین به راحتی قابل انجام است. دنگی، که به نام “تب استخوان شکن” نیز شناخته می‌شود، یک عفونت ویروسی است که از طریق نیش پشه‌ها به انسان منتقل می‌شود. این بیماری عمدتاً در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری شایع است. در حالی که بسیاری از مبتلایان به دنگی هیچ علامتی ندارند، اما در مواردی که علائم بروز می‌کنند، باید به آن‌ها توجه خاصی داشت

علائم:

اکثر افراد مبتلا به دنگی علائم خفیف یا بدون علائم دارند و در عرض 1–2 هفته بهتر می شوند. به ندرت، دنگی می تواند شدید باشد و منجر به مرگ شود. اگر علائم رخ دهد، معمولاً 4–10 روز پس از عفونت شروع می شود و 2–7 روز طول می کشد. علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:

تب بالا(40°C) ، سردرد شدید، درد پشت چشم، دردهای عضلانی و مفصلی.
حالت تهوع، استفراغ، غدد متورم، راش.

افرادی که برای بار دوم آلوده می شوند در معرض خطر بیشتری برای دنگی شدید هستند.

علائم شدید دنگی اغلب پس از از بین رفتن تب ظاهر می شود:

درد شدید شکم، استفراغ مداوم، تنفس سریع، خونریزی لثه یا بینی.
خستگی، بی قراری، خون در استفراغ یا مدفوع، خیلی تشنه بودن، پوست رنگ پریده و سرد، احساس ضعف می کند.

افرادی که این علائم شدید را دارند باید فورا مراقبت شوند.

پس از بهبودی، افرادی که دنگی داشته اند ممکن است برای چند هفته احساس خستگی کنند.

تشخیص و درمان:

درمان خاصی برای دنگی وجود ندارد. تمرکز بر درمان، با کنترل درد است. اکثر موارد تب دنگی را می توان در خانه با مسکن درمان کرد.

استامینوفن اغلب برای کنترل درد استفاده می شود. از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن و آسپرین اجتناب می شود زیرا می توانند خطر خونریزی را افزایش دهند. برای افراد مبتلا به دنگی شدید، اغلب نیاز به بستری شدن در بیمارستان است.

انتقال از طریق نیش پشه

ویروس دنگی از نیش پشه‌های ماده آلوده منتقل می‌شود. پشه آئدس آجیپتی اصلی‌ترین ناقل است. در سال 2023، پشه ببر در اروپا نیز به عنوان ناقل دنگی شناخته شد.

بعد از نیش زدن یک فرد آلوده، ویروس در روده میانی پشه تکثیر می‌شود. این ویروس به بافت‌های ثانویه، مانند غدد بزاقی، می‌رود. مدت زمان لازم برای انتقال ویروس به میزبان جدید، به نام دوره کمون بیرونی (EIP)، حدود 8 تا 12 روز است. ا

انتقال انسان به پشه

پشه‌ها می‌توانند از افراد آلوده به ویروس دنگی، به این ویروس آلوده شوند. این افراد ممکن است علائم دنگی داشته باشند یا هیچ علامتی نداشته باشند. انتقال از انسان به پشه می‌تواند تا ۲ روز قبل از بروز علائم و تا ۲ روز پس از رفع تب اتفاق بیفتد.

خطر عفونت پشه به ویرمی (وجود ویروس در خون) و تب بالا مرتبط است. سطوح بالای آنتی‌بادی‌ها می‌تواند خطر عفونت پشه را کاهش دهد. اکثر افراد حدود ۴ تا ۵ روز ویرمیک هستند، اما این وضعیت می‌تواند تا ۱۲ روز ادامه یابد.

انتقال مادر به نوزاد

روش اصلی انتقال ویروس دنگی از طریق پشه‌هاست. اما شواهدی مبنی بر انتقال مادر به نوزاد نیز وجود دارد. نرخ انتقال عمودی کم است و به زمان عفونت مادر بستگی دارد. نوزادانی که مادرانشان در دوران بارداری دچار دنگی می‌شوند، ممکن است زایمان زودرس یا وزن کم هنگام تولد داشته باشند.

سایر حالت‌های انتقال

موارد نادری از انتقال دنگی از طریق فرآورده‌های خونی، اهدای عضو و انتقال خون گزارش شده است. همچنین، انتقال از طریق تخمدان ویروس در پشه‌ها نیز ثبت شده است.

عوامل خطر

عفونت قبلی با ویروس دنگی خطر ابتلا به دنگی شدید را افزایش می‌دهد. شهرنشینی و عواملی مانند تراکم جمعیت و دسترسی به منابع آب قابل اعتماد نیز بر انتقال دنگی تأثیر دارند.