توضیحات
آزمایش آهن (Fe)
آزمایش آهن (Fe) میزان آهن موجود در خون را اندازه‌گیری می‌کند. آهن یک ماده معدنی ضروری برای بدن است که نقش مهمی در عملکردهای زیر دارد:
- تشکیل گلبول‌های قرمز: حمل اکسیژن به تمام سلول‌های بدن.
- فعالیت آنزیم‌ها: مشارکت در عملکرد صحیح آنزیم‌های بدن.
- تقویت سیستم ایمنی: کمک به عملکرد بهتر سیستم دفاعی بدن.
چه زمانی آزمایش آهن انجام می‌شود؟
آزمایش آهن (Fe) معمولاً در شرایط زیر درخواست می‌شود:
بررسی کم‌خونی
کم‌خونی ناشی از کمبود آهن یکی از شایع‌ترین انواع کم‌خونی است. علائم آن شامل:
- خستگی مفرط
- ضعف عمومی
- رنگ‌پریدگی پوست
- سردرد
- تپش قلب
بررسی خونریزی داخلی
خونریزی‌های داخلی مکرر می‌توانند باعث کاهش سطح آهن در بدن شوند.
نظارت بر درمان کمبود آهن
در افرادی که تحت درمان با مکمل‌های آهن هستند، این آزمایش برای ارزیابی اثربخشی درمان و تنظیم دوز دارو انجام می‌شود.
آزمایش پیش از جراحی
پیش از برخی عمل‌های جراحی، بررسی سطح آهن ضروری است تا از وضعیت مطلوب بیمار اطمینان حاصل شود.
دوران بارداری
نیاز به آهن در دوران بارداری افزایش می‌یابد. این آزمایش برای پیشگیری و تشخیص کمبود آهن انجام می‌شود.
چگونه انجام می‌شود؟
آزمایش آهن (Fe) یک فرآیند ساده است:
- یک متخصص آزمایشگاهی مقدار کمی خون را از ورید (معمولاً از بازوی داخلی) می‌گیرد.
- نمونه خون به آزمایشگاه ارسال می‌شود تا میزان آهن بررسی شود.
نتایج آزمایش آهن چه چیزی را نشان می‌دهند؟
نتایج آزمایش آهن به یکی از واحدهای میکروگرم در دسی‌لیتر (μg/dL) یا نانومول در لیتر (nmol/L) گزارش می‌شود. محدوده‌های طبیعی بسته به عوامل مختلف ممکن است کمی تفاوت داشته باشد، اما به‌طور کلی:
- مردان: 70 تا 160 μg/dL (10.0 تا 23.2 nmol/L)
- زنان (غیر باردار): 50 تا 170 μg/dL (7.2 تا 24.8 nmol/L)
- زنان باردار: 30 تا 90 μg/dL (4.3 تا 13.0 nmol/L)
تفسیر نتایج آزمایش آهن
تفسیر نتایج آزمایش آهن باید توسط پزشک یا متخصص آزمایشگاهی انجام شود. پزشک با در نظر گرفتن:
- تاریخچه پزشکی فرد
- سایر آزمایشات مرتبط
تحلیل دقیقی از نتایج ارائه می‌دهد.
محدودیت‌ها
آزمایش آهن (Fe) محدودیت‌هایی دارد که باید در نظر گرفته شود:
- تشخیص نهایی: آزمایش آهن به تنهایی برای تشخیص قطعی کم‌خونی یا بیماری‌های مرتبط کافی نیست.
- عوامل مؤثر بر سطح آهن:
- عفونت
- التهاب
- قاعدگی
احتیاط‌های لازم
به جز در مسموميت با آهن ، در ساير موارد اندازه گيري آهن سرم بدون TIBC يا ترانسفرين از ارزش محدودي برخوردار است.
شرایط قبل از آزمایش
آیا ناشتا بودن الزامی است؟
برای آزمایش آهن – فریتین، در بسیاری از مواقع لازم است ناشتا باشید. پزشک ممکن است از شما بخواهد حداقل 8 تا 12 ساعت قبل از انجام آزمایش از خوردن و آشامیدن خودداری کنید، زیرا غذاهای مصرفی می‌توانند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند.
سایر نکات:
- از مصرف مکمل‌های آهن در 7 روز قبل از آزمایش خودداری کنید.
- مصرف داروها یا ویتامین‌هایی که ممکن است بر سطح آهن تأثیر بگذارند، با هماهنگی پزشک متوقف شود.
- نوشیدن آب در هنگام ناشتایی معمولاً مشکلی ندارد و به تسهیل نمونهگیری کمک می‌کند.
نام‌های دیگر
Fe ، TIBC
شناسه ملی
800500
تفسیر
آقایان
بازه سنی : از 1 روز تا 4 روز
63 – 201
بازه سنی : از 5 روز تا 6 ماه
28 – 135
بازه سنی : از 7 ماه تا 1 سال
35 – 155
بازه سنی : از 2 سال تا 12 سال
22 – 135
بازه سنی : از 13 سال تا 25 سال
40 – 155
بازه سنی : از 26 سال تا 40 سال
35 – 168
بازه سنی : از 41 سال تا 150 سال
40 – 120
بانوان
بازه سنی : از 1 روز تا 4 روز
63 – 201
بازه سنی : از 5 روز تا 6 ماه
28 – 135
بازه سنی : از 7 ماه تا 1 سال
35 – 155
بازه سنی : از 2 سال تا 12 سال
22 – 135
بازه سنی : از 13 سال تا 25 سال
37 – 125
بازه سنی : از 26 سال تا 40 سال
23 – 134
بازه سنی : از 41 سال تا 150 سال
39 – 149
اطلاعات بالینی
تشخیص افتراقی کم‌خونی، به‌ویژه در مواردی که هیپوکرومی یا MCV پایین وجود دارد، مهم است. درصد اشباع آهن برای تخمین ذخایر آهن و تشخیص کم‌خونی فقر آهن از اندازه‌گیری آهن سرم مفیدتر است. همچنین، ارزیابی تالاسمی، کم‌خونی سیدروپلاستیک، هموکروماتوز و مسمومیت آهن (overload آهن) در بیماران دیالیزی یا بیمارانی که کم‌خونی آن‌ها وابسته به ترانسفوزیون است، نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
