خطر سرطان رحم (Endometrial Cancer) یکی از نگرانیهای جدی زنان است، زیرا این بیماری یکی از شایعترین انواع سرطان در بین بانوان محسوب میشود. آگاهی از دلایل آن، علائم اولیه و روشهای پیشگیری میتواند به تشخیص زودهنگام و افزایش شانس درمان موفق کمک کند. در این مقاله، به بررسی مهمترین دلایل بروز سرطان رحم، نشانههای هشداردهنده و راهکارهای مؤثر برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری میپردازیم.
عوامل ایجاد سرطان رحم
متخصصین زنان و سرطانشناسان، عواملی که منجر به ابتلا به سرطان رحم میشود را به دو دسته کلی تقسیم میکنند:
این مطلب را نیز بخوانید: علائم هشدار دهنده سرطان دهانه رحم چیست؟ [کلیک کنید]
عوامل غیرقابلکنترل
بیماری سرطان رحم میتواند به دلایل مختلفی ایجاد شود که قابل کنترل نباشند. از جمله، جهشهای ژنتیکی مانند سندرم لینچ، سندرم کاودن و سرطان کولورکتال غیرپولیپوز میتوانند افراد را مستعد این بیماری کنند. افزایش سن یکی دیگر از عوامل غیرقابل کنترل است. احتمال ابتلا به سرطان رحم با افزایش سن، به ویژه پس از یائسگی، بیشتر میشود. تاریخچه خانوادگی نیز در این زمینه اهمیت دارد؛ اگر فرد در خانواده خود سابقه ابتلا به سرطان رحم یا سرطانهای مرتبط داشته باشد، خطر ابتلا به این بیماری افزایش مییابد. همچنین، برخی گروههای قومی به طور طبیعی ممکن است در معرض خطر بالاتری قرار داشته باشند که این امر به دلیل عوامل ژنتیکی و محیطی است. مصرف داروی دیاتیلاستیلسترول (DES) که به عنوان استروژن مصنوعی برای زنان باردار تجویز میشده، در نسلهای بعدی میتواند احتمال ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد. دلایل غیرقابل کنترل ابتلا به سرطان رحم شامل موارد زیر هستند:
سن
خطر ابتلا به سرطان رحم با افزایش سن، خصوصا پس از یائسگی، افزایش مییابد. بیشتر موارد سرطان رحم در زنان بالای 55 سال تشخیص داده میشود.
سابقه خانوادگی
داشتن سابقه خانوادگی سرطان رحم، بهویژه در بستگان درجه یک (مادر، خواهر، دختر)، خطر ابتلا را در نسلهای بعدی افزایش میدهد.
جهشهای ژنتیکی
برخی جهشهای ژنتیکی ارثی، مانند سندرم لینچ (Lynch Syndrome) یا HNPCC، خطر ابتلا به سرطان رحم و سایر سرطانها را به طور قابلتوجهی افزایش میدهند.
سابقه قاعدگی
شروع قاعدگی در سنین پایین (قبل از 12 سالگی) و یائسگی دیررس (بعد از 55 سالگی) به دلیل قرار گرفتن طولانیتر در معرض استروژن، خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش میدهند.
عدم زایمان
زنانی که هرگز زایمان نکردهاند، نسبت به زنانی که زایمان داشتهاند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم هستند.
گروههای نژادی و قومیتی
در برخی نژادها به دلیل عوامل محیطی و زیستی، میزان ابتلا به سرطان رحم بیشتر است.
دلایل قابلکنترل
عوامل قابل کنترلی که خطر سرطان رحم را افزایش میدهند، به هورمونها و سبک زندگی مربوط هستند. قرار گرفتن طولانیمدت در معرض استروژن بدون تعادل با پروژسترون میتواند رشد سلولهای رحم را تحریک کرده و خطر سرطان را بالا ببرد. چربی اضافی استروژن بیشتری تولید میکند. برای همین، حفظ وزن سالم خیلی مهم است و چاقی یکی از عوامل اصلی این بیماری است. کنترل دیابت نوع 2 و مشکلات متابولیکی میتواند خطر ابتلا را کاهش دهد. از طرفی، داروی تاموکسیفن که برای سرطان پستان استفاده میشود، ممکن است خطر سرطان رحم را افزایش دهد، پس باید با پزشک درباره فواید و ضررهای آن مشورت کرد. در کل، سبک زندگی سالم با ورزش منظم، رژیم غذایی خوب و وزن مناسب میتواند خطر سرطان رحم را به طور قابل توجهی کاهش دهد. مروری بر دلایل قابل کنترل سرطان رحم داشته باشیم:
چاقی و اضافهوزن
چاقی یکی از مهمترین دلایل قابلکنترل سرطان رحم است. سلولهای چربی، استروژن تولید میکنند و افزایش سطح استروژن میتواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد.
دیابت نوع 2
زنان مبتلا به دیابت نوع 2، به ویژه آنهایی که چاق هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم قرار دارند.
درمان جایگزینی هورمون (HRT)
استفاده از استروژن به تنهایی (بدون پروژسترون) برای درمان علائم یائسگی میتواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد.
مصرف تاموکسیفن
تاموکسیفن، دارویی که برای درمان و پیشگیری از سرطان سینه استفاده میشود، میتواند خطر ابتلا به سرطان رحم را کمی افزایش دهد.
سندرم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)
PCOS با عدم تعادل هورمونی، بهویژه افزایش سطح استروژن و کاهش سطح پروژسترون، همراه است و میتواند خطر ابتلا به سرطان رحم را افزایش دهد.
هیپرپلازی آندومتر
هیپرپلازی آندومتر، ضخیم شدن غیرطبیعی پوشش داخلی رحم، میتواند مقدمهای بر سرطان رحم باشد.
رژیم غذایی
رژیم غذایی پرچرب و کمفیبر با افزایش خطر ابتلا به سرطان رحم ارتباط است.
عدم تحرک
فعالیت بدنی کم با افزایش خطر ابتلا به سرطان رحم و سایر سرطانها مرتبط است.
این مطلب را نیز بخوانید: ۷ علامت مهم و شایع سرطان رحم را بشناسید [کلیک کنید]
علائم هشداردهنده سرطان رحم چیست؟
خونریزی غیرطبیعی واژینال (خونریزی بعد از یائسگی، خونریزی بین دورههای قاعدگی، خونریزی شدید قاعدگی)
ترشحات غیرطبیعی واژن (آبکی، خونی یا بدبو)
درد لگن یا درد هنگام رابطه جنسی
تغییر در عادات رودهای یا مثانه
کاهش وزن بیدلیل
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، حتماً به پزشک متخصص مراجعه کنید. تشخیص زودهنگام سرطان رحم، شانس درمان موفقیتآمیز را به طور قابلتوجهی افزایش میدهد.
چگونه از سرطان رحم جلوگیری کنیم؟
حفظ وزن متعادل: کاهش وزن و رعایت وزن متعادل با کمک رژیم غذایی مناسب و ورزش منظم، یکی از بهترین راههای پیشگیری از سرطان رحم است.
فعالیت بدنی منظم: حداقل 30 دقیقه فعالیت بدنی روزانه در ایام هفته، توصیه میشود.
رژیم غذایی سالم: مصرف میوهها، سبزیجات، غلات کامل و حبوبات و محدود کردن مصرف چربیهای اشباعشده و گوشت قرمز توصیه میشود.
کنترل دیابت: اگر دیابت دارید، قند خون خود را به طور منظم کنترل کنید و تحت نظر پزشک باشید.
مشورت با پزشک در مورد HRT: اگر از HRT استفاده میکنید، با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای آن صحبت کنید و در صورت لزوم، از پروژسترون همراه با استروژن استفاده کنید.
غربالگری منظم: زنان باید به طور منظم برای معاینات لگنی و پاپ اسمیر به پزشک مراجعه کنند. در صورت داشتن نشانههایی از دلایل و عوامل خطر ابتلا، ممکن است نیاز به غربالگریهای بیشتری باشد.
نتیجهگیری
سرطان رحم یک بیماری جدی است، اما با شناخت دلایل و عوامل آن و شناسایی علائم هشداردهنده، میتوان اقدامات پیشگیرانه را انجام و بیماری را در مراحل اولیه تشخیص داد. اگر در معرض خطر ابتلا به سرطان رحم هستید یا علائمی را تجربه میکنید، همین امروز با پزشک خود مشورت کنید و آزمایشهای لازم را انجام دهید.
چکاپ سرطان رحم در آزمایشگاه فروردین
آزمایشگاه فروردین با بهرهگیری از تجهیزات پیشرفته و کادر مجرب، خدمات چکاپ کامل برای تشخیص زودهنگام سرطان دهانه رحم را ارائه میدهد. از جمله انجام تست پاپ اسمیر برای شناسایی تغییرات سلولی غیرطبیعی در دهانه رحم و آزمایش HPV برای تشخیص ویروس پاپیلومای انسانی در آزمایشگاه فروردین انجام میشود. برای انجام چکاپ سرطان دهانه رحم در آزمایشگاه فروردین، میتوانید از طریق وبسایت ما نوبت رزرو کنید یا با شمارههای تماس آزمایشگاه ارتباط بگیرید.
سوالات متداول
❓ سرطان دهانه رحم چیست و چه عواملی باعث آن میشوند؟
✅ سرطان دهانه رحم نوعی سرطان است که در سلولهای دهانه رحم، بخش پایینی رحم که به واژن متصل میشود، رخ میدهد. عامل اصلی این سرطان، عفونت مداوم با ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) است که از طریق تماس جنسی منتقل میشود.
❓ علائم شایع سرطان دهانه رحم کداماند؟
✅ علائم ممکن است شامل خونریزی غیرطبیعی واژینال بین دورههای قاعدگی، خونریزی پس از مقاربت یا یائسگی، درد در هنگام رابطه جنسی و ترشحات غیرمعمول واژینال باشد.
❓ چگونه میتوان از سرطان دهانه رحم پیشگیری کرد؟
✅ پیشگیری شامل واکسیناسیون HPV، انجام منظم آزمایشهای غربالگری مانند پاپ اسمیر و تست HPV، استفاده از کاندوم در روابط جنسی و ترک سیگار است.
❓ چه کسانی در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند؟
✅ زنانی که در سنین پایین رابطه جنسی را آغاز کردهاند، شرکای جنسی متعدد داشتهاند، سیستم ایمنی ضعیفی دارند، سیگار میکشند یا سابقه عفونتهای مقاربتی دارند، در معرض خطر بیشتری هستند.
❓ آیا سرطان دهانه رحم قابل درمان است؟
✅ بله، در صورت تشخیص زودهنگام، سرطان دهانه رحم قابل درمان است. روشهای درمانی شامل جراحی، رادیوتراپی و شیمیدرمانی میباشد.
