بیماری ایدز (HIV) در چهار مرحله پیشرفت میکند و اگر به موقع درمان نشود، سیستم ایمنی را به شدت تضعیف میکند. مرحله اول با علائم شبیه آنفولانزا آغاز میشود، سپس وارد دوره نهفته میشود که ممکن است سالها بدون نشانه بماند. در مرحله سوم، علائم شدید ظاهر میشوند و در صورت عدم درمان، مرحله چهارم (ایدز پیشرفته) میتواند زندگی فرد را به خطر بیندازد. اما با تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر، میتوان روند بیماری را متوقف کرد. در ادامه با لیست علائم ایدز در هر مرحله و راههای کنترل آن آشنا شوید.
این مطلب را نیز بخوانید: ایدز چگونه منتقل میشود و از چه راههایی نمیتواند به شما برسد؟! [کلیک کنید]
مرحله اول: عفونت حاد HIV (مرحله ابتدایی)
مرحله اول عفونت HIV، که به آن مرحله حاد یا عفونت اولیه HIV گفته میشود، معمولاً بین ۲ تا ۶ هفته طول میکشد. این مرحله از چند روز پس از ورود ویروس به بدن آغاز شده و با تکثیر سریع ویروس در خون همراه است.
لیست علائم ایدز در مرحله اولیه
علائم مشابه آنفولانزا
در این مرحله، علائم ایدز اغلب با سرماخوردگی یا آنفولانزا اشتباه گرفته میشود.
- تب: افزایش دما که معمولاً اولین علامت است.
- لرز و تعریق شبانه: تعریق بیش از حد هنگام خواب.
- گلودرد: التهاب گلو بدون علائم دیگر سرماخوردگی.
- تورم غدد لنفاوی: به ویژه در ناحیه گردن و زیر بغل.
- درد عضلانی و مفصلی: ناراحتی عمومی بدن.
- سردرد: ممکن است از خفیف تا شدید باشد.
- خستگی: احساس خستگی غیرعادی و کمبود انرژی.
- راش پوستی: نقاط قرمز کوچک یا مسطح روی پوست.
مشکلات گوارشی
- تهوع و استفراغ
- اسهال
علائم عصبی
- نوروپاتی: به حالتی گفته میشود که در آن اعصاب آسیب میبینند و فرد ممکن است در دستها و پاهای خود احساس سوزنسوزن شدن، بیحسی یا درد داشته باشد.
نکات ضروری و مهم:
- این مرحله بسیار مسری است: مقدار ویروس در خون بسیار بالا است.
- خطر تشخیص نادرست بسیار بالا است: علائم غیرخاص هستند و اغلب نادیده گرفته میشوند.
این مطلب را نیز بخوانید: علائم حتمی ایدز چیست؟ [کلیک کنید]
مرحله دوم: دوره پنهان بالینی (عفونت مزمن HIV)
مرحله دوم عفونت HIV، که به عنوان مرحله نهفته یا مزمن (Latent Stage) شناخته میشود، میتواند بین چند سال تا بیش از یک دهه طول بکشد. در این مرحله، ویروس همچنان در بدن فعال است اما با سرعت کمتری تکثیر میشود و فرد ممکن است هیچ علامت خاصی نداشته باشد.
لیست علائم ایدز در مرحله دوم بیماری
دوره بدون علائم
- عدم مشاهده علائم: بسیاری از افراد احساس عادی و سالم دارند.
- فعالیت ویروسی مداوم: HIV در سطوح پایین تکثیر میشود.
لنفاوپاتی عمومی مداوم
- تورم غدد لنفاوی: بزرگ شدن غدد لنفاوی که ماهها ادامه دارد.
عفونتهای جزئی
- درماتیت سبورئیک: پوستهپوسته شدن پوست سر و صورت.
نکات بسیار مهم و حیاتی:
- کاهش تدریجی سیستم ایمنی: تعداد سلولهای T CD4+ به آرامی کاهش مییابد.
- اهمیت درمان: درمان ضد رتروویروسی (ART) میتواند این مرحله را به طور نامحدود طولانی کند.
این مطلب را نیز بخوانید: بیش از ۳۰ نوع بیماری مقاربتی وجود دارد [کلیک کنید]
مرحله سوم: عفونت HIV با علائم مشخص
مرحله سوم عفونت HIV، که به عنوان مرحله علامتدار شناخته میشود، مدت زمان مشخص و یکسانی برای همه افراد ندارد و بسته به عوامل مختلفی متغیر است. این مرحله ممکن است چند ماه تا چند سال طول بکشد.
نشانههای ایدز در مرحله سوم
عفونتهای مکرر
- عفونتهای باکتریایی: عفونتهای پوستی، ذات الریه.
- سل (TB): بیماری تنفسی سل.
- عفونتهای سینوسی و تنفسی
کاهش وزن
- کاهش وزن غیرقابل توضیح: بیش از 10 درصد از وزن بدن.
- سندرم تب و کاهش وزن: کاهش شدید توده عضلانی.
تب و تعریق شبانه
- تب مزمن: طولانیتر از یک ماه.
- تعریق شبانه مداوم
خستگی
- خستگی شدید: که با استراحت برطرف نمیشود.
اسهال
- اسهال مزمن: بیش از یک ماه طول میکشد.
علائم عصبی
- از دست دادن حافظه و گیجی
- افسردگی و اضطراب
مشکلات پوستی
- راش و زخمها: اگزما، پسوریازیس.
نکات بسیار مهم و ضروری:
- نشانهای از پیشرفت بیماری: علائم نشاندهنده آسیب شدید به سیستم ایمنی هستند.
- نیاز به مراقبت پزشکی: ضروری است که طرح درمانی بازبینی شود.
بهترین آزمایشگاه برای تست ایدز در تهران کجاست؟ [کلیک کنید]
مرحله چهارم: بیماری ایدز (مرحله پیشرفته)
مرحله چهارم عفونت HIV آخرین و شدیدترین مرحله بیماری است. بدون درمان، این مرحله معمولاً بین چند ماه تا سه سال طول میکشد و در نهایت منجر به مرگ بیمار میشود.
لیست علائم ایدز در مرحله پیشرفته بیماری
ضعف شدید سیستم ایمنی
- تعداد سلولهای T CD4+ کمتر از 200 سلول/mm³ کاهش مییابد، که باعث کاهش توانایی بدن در مقابله با عفونتها میشود.
عفونتهای ناشی از ضعف ایمنی
عفونتهای تنفسی
- پنومونی پنوموسیستی (PCP): عفونت شدید قارچی ریه.
- Mycobacterium Avium Complex (MAC): تب، کاهش وزن، کمخونی.
- سل (TB): سل فعال و شدید ممکن است در این مرحله رخ دهد.
شکلگیری عفونتهای عصبی
- مننژیت کریپتوکوکی: عفونت قارچی مغز و نخاع.
- توکسوپلاسموز: عفونت پارازیتیک مغزی که باعث سردرد و تشنج میشود.
ایجاد عفونتهای گوارشی
- اسهال مزمن: ناشی از عفونتهایی مانند کریپتوسپوریدیوم.
- ازوفاژیت: درد هنگام بلع به دلیل عفونت کاندیدا.
- سیتومگالوویروس (CMV): میتواند چشمها، دستگاه گوارش، ریهها را تحت تأثیر قرار دهد.
سرطانها
- سارکوم کاپوسی: زخمهایی به رنگ بنفش، قهوهای یا قرمز روی پوست یا در دهان.
- لنفوم غیر هوچکین: تورم غدد لنفاوی، کاهش وزن و تب.
عوارض عصبی
- دمانس مرتبط با عفونت HIV: کاهش حافظه، گیجی و مشکلات شناختی.
- اختلالات حرکتی: مشکلاتی مانند سختی در راه رفتن و عدم هماهنگی.
- نوراپاتی محیطی: درد شدید و احساس گزگز یا سوزش در اندامها.
کاهش وزن شدید
- کاهش وزن شدید (کاکسیا): تحلیل شدید عضلات و بافت چربی.
- تب و تعریق شبانه مداوم: بدون بهبودی با درمان.
- خستگی و ضعف مزمن: مشکل در انجام فعالیتهای روزانه و نیاز به استراحت زیاد.
نکات مهم و ضروری:
- خطر بالای مرگ: بدون درمان، بدن قادر به مقابله با عفونتها و سرطانها نیست.
- نیاز به مراقبت پزشکی مداوم: برای مدیریت علائم و پیشگیری از عفونتها و بیماریهای دیگر، درمان مستمر ضروری است.
این مطلب را هم بخوانید: بدون انجام آزمایش، از کجا بفهمیم ایدز داریم؟ [کلیک کنید]
نگاهی دقیقتر به عوامل سنی و جنسیتی در بیماری ایدز
علامت ایدز در کودکان و نوزادان
- علائم: تأخیر در رشد، تورم شکم و عفونتهای مکرر ریه از علائم شایع در این گروه سنی هستند.
- انتقال: عفونت HIV معمولاً از مادر به کودک در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی منتقل میشود.
علائم ایدز در نوجوانان و جوانان
- علائم مشابه بزرگسالان: علائم این گروه مشابه بزرگسالان است، اما ممکن است مشکلات پوستی بیشتری مانند راشها و مولسکوم کنتاژیووم (نوعی عفونت پوستی) مشاهده شود.
- چالشهای روانی و عصبی: فشار همسالان و انگ اجتماعی میتواند باعث تأخیر در انجام آزمایش و شروع درمان شود. این عوامل میتوانند منجر به تشخیص دیرهنگام بیماری شوند.
علائم ایدز در زنان
- مشکلات زنانگی: زنان ممکن است دچار عفونتهای مکرر قارچی واژن و بیماریهای التهابی لگنی شوند که از علائم رایج در ایدز است.
- دیسپلازی سرویکال: رشد غیرعادی سلولها در دهانه رحم که میتواند خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم را افزایش دهد.
نشانه ایدز در افراد مسن
- خطر تشخیص نادرست: علائم ایدز در افراد مسن ممکن است به مشکلات پیری یا شرایط مزمن دیگر مانند دیابت یا بیماریهای قلبی نسبت داده شوند.
- تأخیر در درمان: افراد مسن کمتر احتمال دارد که برای عفونت HIV آزمایش شوند، که این امر ممکن است منجر به تشخیص دیرهنگام و پیشرفت بیماری به مراحل شدیدتر گردد.
در هر گروه سنی و جنسیتی، نیاز به آگاهی بیشتر و دسترسی به مراقبتهای پزشکی به موقع برای جلوگیری از پیشرفت بیماری و تشخیص زودهنگام ضروری است.

نتیجهگیری
مراحل و علائم ایدز میتواند به سرعت پیشرفت کند و بر سلامت فرد تأثیر جدی بگذارد. از علائم اولیه مانند تب و خستگی گرفته تا مراحل پیشرفته با عفونتهای شدید و سرطانها، شناخت زودهنگام علائم و اقدام به درمان سریع ضروری است. آزمایشگاه فروردین آماده است تا با ارائه آزمایشات دقیق و مشاورههای تخصصی در تشخیص و مدیریت ایدز به شما کمک کند. برای سلامت خود و عزیزانتان، فوراً با آزمایشگاه فروردین تماس بگیرید و از خدمات حرفهای ما بهرهمند شوید.
سوالات متداول
- چه علائمی نشاندهنده ابتلا به ایدز هستند؟
علائم اولیه ایدز شامل تب، خستگی، ورم غدد لنفاوی و گلودرد است. در مراحل پیشرفته، عفونتهای مکرر و سرطانها ممکن است ظاهر شوند. - آیا ایدز قابل درمان است؟
ایدز درمان قطعی ندارد، اما با درمان ضد ویروسی (ART) میتوان ویروس را کنترل کرده و کیفیت زندگی را بهبود بخشید. - چگونه از ایدز جلوگیری کنیم؟
استفاده از کاندوم در روابط جنسی، عدم به اشتراک گذاشتن سوزن و آزمایش مرتب برای HIV از روشهای پیشگیری از ایدز هستند.











































